H ανοσμία ορίζεται ως η απουσία της όσφρησης (ανοσμία) ενώ η μειωμένη ικανότητα όσφρησης ονομάζεται υποσμία.

Οι διαταραχές τις όσφρησης και της γεύσης μπορεί να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην ποιότητα της ζωής ενός ατόμου. Η όσφρηση είναι μια πολύ σημαντική αίσθηση. Μας βοηθάει να χαρούμε τις όμορφες μυρωδιές γύρω μας, αλλά και μας προστατεύει, ανιχνεύοντας τις δυσάρεστες ή επικίνδυνες οσμές. Επιπλέον, με την αντίληψη των αρωμάτων των φαγητών, αναδεικνύει και ενισχύει τη γευστική απόλαυση.

Οι διαταραχές της όσφρησης και της γεύσης παρουσιάζονται στο 1% του γενικού πληθυσμού σε ηλικίες κάτω των 65 ετών, ενώ σε άτομα άνω των 65 ετών το ποσοστό αυτό αυξάνεται κατακόρυφα στο 50% περίπου, διότι κάποια απώλεια της όσφρησης συμβαίνει με τη γήρανση.

Η υποσμία-ανοσμία οφείλεται συνήθως σε διάφορα αίτια που σχετίζονται με τη μύτη και τους παραρρίνιους κόλπους και για το λόγο αυτό η διερεύνησή της είναι έργο του ωτορινολαρυγγολόγου.

Αίτια των Διαταραχών της Όσφρησης

1. Σοβαρή λοίμωξη στη μύτη και τους παραρρίνιους κόλπους (ρινοκολπίτιδα)
2. Κάπνισμα
3. Χτύπημα στο κεφάλι
4. Ηλικία (με την πάροδο του χρόνου η όσφρηση μειώνεται)
5. Όγκους εγκεφάλου πχ. μηνιγγίωμα στη βάση του κρανίου
6. ‘Aλλα αίτια πχ. έλλειψη βιταμινών, σακχαρώδης διαβήτης
Διαταραχές της όσφρησης.ent

Διαταραχές της όσφρησης

Την πλέον συχνή αιτία ανοσμίας αποτελεί η ρινική απόφραξη οφειλόμενη σε ρινίτιδα (φλεγμονή του ρινικού βλεννογόνου). Αν δεν εισέρχεται αέρας στα οσφρητικά νεύρα, τότε η αίσθηση της όσφρησης δε θα ευοδωθεί. Η αλλεργική ρινίτιδα και οι ρινικοί πολύποδες (νεοπλασίες του ρινικού βλεννογόνου) προκαλούνται από ερεθιστικούς παράγοντες, όπως αλλεργιογόνα, λοιμώξεις, καπνός από τσιγάρο, καθώς και άλλους αέριους ρυπαντές.

Όγκοι, όπως οι ρινικοί πολύποδες, μπορούν επίσης να φράξουν τις ρινικές οδούς και τα οσφρητικά νεύρα και συνεπώς να επιφέρουν ανοσμία. Κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις ή ,σπανιότερα, ορισμένες ιογενείς λοιμώξεις, μπορούν να καταστρέψουν τα οσφρητικά νεύρα. 

Διερεύνηση της υποσμίας-ανοσμίας

Η διάγνωση τίθεται από τον ΩΡΛ στο ΕΥίασις με έλεγχο της όσφρησης, που διενεργείται με παρουσίαση διαφόρων οσμών, όπως καφέ, καπνού, κακάο ή μπαχαρικών. Επιπλέον, θα συλλεχθούν διάφορες πληροφορίες από το Ιστορικό (έναρξη μετά από λοίμωξη της άνω αναπνευστικής οδού; τραυματισμός κρανίου; φάρμακα; γνωστή αλλεργία; Σημεία, που συνηγορούν για αιτία εντοπισμένη στις ρινικές κοιλότητες ή στους παραρρίνιους κόλπους, είναι οι διακυμάνσεις της οσφρητικής λειτουργίας, τα συμπτώματα, που εκδηλώνονται σταδιακά και ανοσμία, που προηγείται της υποσμίας), επισκόπηση μύτης και νευρολογική αντικειμενική εξέταση. Ίσως απαιτηθεί και έλεγχος με αξονική τομογραφία ή MRI. 

Θεραπεία

Η διακοπή του καπνίσματος είναι το πρώτο βήμα! Πολλοί καπνιστές που σταματούν το κάπνισμα, ανακαλύπτουν νέες γεύσεις τόσο ενθουσιωδώς που αμέσως παίρνουν βάρος. Η μείωση της έκθεσης σε άλλους ερεθιστικούς παράγοντες του ρινικού βλεννογόνου και η θεραπευτική αντιμετώπιση αλλεργιών του αναπνευστικού ή χρόνιων λοιμώξεων του ανώτερου αναπνευστικού, θα αποδειχτούν ευεργετικές. Ευτυχώς, οι συχνότερες αιτίες προσωρινής υποσμίας είναι οι λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού, οι οποίες με κατάλληλη υποστηρικτική αγωγή υποχωρούν σε λίγες μέρες.